رام‌روز (بیست و یکم) آبان‌ماه 86

مطالبات برحق قومیتی

امروز همایشی تحت عنوان «اتحاد ملی، راه‌بردها و سیاست‌ها» در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزار شد که من هم به عنوان خبرنگار برای پوشش خبری حاضر شدم. سخنرانی افتتاحیه را رفسنجانی انجام داد و به دنبال آن 13 سخنرانی دیگر برگزار شد. به اعتقادم سخنرانی‌ها یکی بهتر از دیگری بود و همین مسئله و مطالبی که مطرح می‌شد بسیار تعجب‌برانگیز بود. البته این تعجب خیلی هم طول نکشید چرا که خیلی زود و در یک اقدام بی‌سابقه از خبرنگاران درخواست شد که برخی از سخنرانی‌ها را به هیچ وجه پوشش ندهند!

خود این مسئله که یک سخنرانی در مرکز مطالعات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام قابلیت پوشش خبری نداشته باشد به اندازه کافی تعجب‌برانگیز بود، اما وقتی که سخنرانی امام جمعه اردبیل در این فهرست قرار گرفت دیگر نزدیک بود از تعجب شاخ در بیاورم.

به هر حال و علی‌رغم تاکیدات چند باره مسئولین که الحق هم بر روی دوستان و همکاران تاثیر گذاشته بود، بنده سماجتم گرفت که سخنرانی نماینده رهبری در استان اردبیل را پوشش دهم. البته باور کنید این کار را صرفا و صرفا به این دلیل انجام می‌دهم که این سخنان بسیار فوق‌العاده و به وضوح ناشی از تحقیقات و مطالعات دقیق یک تیم کارشناسی است که بدون هیچ ملاحظه و جهت‌گیری خاصی ابراز گردید. باید اعتراف کنم شاید برای اولین ناگزیر شدم زبان به تحسین یکی از نمایندگان منصوب سید علی‌خامنه‌ای باز کنم.

متن سخنرانی را با این توضیح کوتاه می‌نویسم که آن را به صورت یک خبر رسمی تنظیم کردم و نه یک خبر وبلاگی، شاید به این شیوه مفیدتر باشد.

--------------

نماینده رهبر و امام جمعه اردبیل اعلام کرد: «با سیاست‌های کنونی صدا و سیما، وزارت کشور و وزارت خارجه، در آینده شاهد آن خواهیم بود که زبان آذری به نمادی برای مخالفت با نظام بدل خواهد گشت».

حجت‌الاسلام «دکتر سیدحسن عاملی»، صبح امروز سخنرانی خود در همایش «اتحاد ملی، راه‌بردها و سیاست‌ها» را با بیان این مطلب آغاز کرد که: «محور سخنان من بخشی از مطالبات قومی است که کسی جرات بیان آن را ندارد و هرکس به آن بپردازد مورد تهمت و اتهام قرار می‌گیرد اما من می‌خواهم با استفاده از جایگاه و موقعیت خود آن را اینجا مطرح کنم».

امام جمعه اردبیل با تاکید بر این مسئله که «من خودم آذری زبان نیستم و از اهالی عامل لبنان هستم که در زبان صفویه به ایران آمده‌اند» تصریح کرد: «من به زبان آذری توجه بسیاری دارم و اعتقاد دارم تمام مطالبی که اینجا مطرح می‌کنم برگرفته از تحقیق است، پس امیدوارم با بیان آن‌ها به رمی ناآگاهی رانده نشوم».

وی گفت: «به اعتقاد من بزرگترین عامل انسجام کشور مذهب شیعه بوده است که از زمان صفویه و با رسمیت یافتن آن کشور متحد و منسجم شد. با احترام به تمامی اقوام کشور باید بگویم این مذهب بر دوش اقوام فارس و آذری به اینجا رسیده است و اگر دشمن بتواند میان این دو قوم تفرقه ایجاد کند چیزی از تسیع باقی نخواهد ماند».

عاملی با اشاره به این نکته که «سخنان من در مورد ناسیونالیسم افراطی تجزیه‌گرا نیست و در مورد مطالبات منطقی و قانونی سخن می‌گویم» اظهار داشت: «در کشور ما و در برخورد با مطالبات اقوام همواره استراتژی غالب، استراتژی سکوت بوده است، چرا که این اعتقاد وجود دارد که هرگونه پرداختن به این مسئله به فربه شدن قومیت‌ها و خروج آن‌ها از زیر پرچم اتحاد ملی می‌انجامد».

وی افزود: «من اعتقاد دارم سکوت در این زمینه دیگر چاره‌ساز نیست، اساسا استراتژی سکوت یک استراتژی نیست و فقدان استراتژی است. اگر امروز نیروهای ناسیونالیست افراطی مشکلی ایجاد می‌کنند نه به خاطر ملاء آنان، که به خاطر خلاء ما است. دشمن با تمام قوا در صدد تشدید حساسیت‌ها است، این در حالی است که اگر برای قومیت‌ها این وثوق حاصل شود که نظام در صدد رعایت عدالت است انسجام ملی حفظ می‌شود».

امام جمعه اردبیل ضمن اشاره به ناآرامی‌های سال گذشته در استان‌های آذری زبان اظهار داشت: «بیشترین حساسیت‌ها را عناصر دولتی ایجاد می‌کنند. اولینش صدا و سیما است که در غالب فیلم و سریال بدترین توهین‌ها را انجام می‌دهد و بیشترین حساسیت‌ها را ایجاد می‌کند. من خودم با ذکر دقیق تاریخ روز و ساعت پخش برنامه چندین مورد را در این زمینه به رهبر گزارش داده‌ام».

وی افزود: «چه خبطی بالاتر از اینکه صدا و سیما هنوز نتوانسته اختلافات تاریخی استان‌های آذری ما را با همسایه شمالی به تصویر بکشد تا این همه تبلیغات مسموم صورت نگیرد؟ چرا صدا و سیما هنوز یک فیلم هم در مورد جنگ‌های ایران و روسیه نساخته است تا همه تاریخ را ببینند؟ این اعمال زمینه بزرگترین و مشمئزکننده‌ترین تحریف‌ها در تاریخ را برای همسایه‌های شمالی ما ایجاد کرده است که ادعا کنند شهرهای ما جزو کشوری مجازی به نام آذربایجان بوده‌اند که اصلا در طول تاریخ وجود نداشته است».

نماینده رهبری در استان اردبیل ادامه داد: «اگر می‌خواهید عوامل ایجاد حساسیت را پیگیری کنید به سراغ وزارت کشور بروید که با صدور بخش‌نامه خواستار حذف اسامی آذری می‌شود. به سراغ وزارت خارجه بروید که رییس‌جمهور ارمنستان را به کشور می‌آورد و در کنار سران نظام قرار می‌دهد، آن هم درست در زمانی که تلویزیون‌های آذربایجان مدام تصاویر جنایت قره‌باغ را به تصویر می‌کشند».

وی با تاکید بر این مسئله که «بحث هویت مبحثی بسیار مهم در مسئله امنیت است» گفت: «امروز جوان ما به سادگی و شاید بر اثر تنفر ایجاد شده نام خود را تغییر می‌دهد و با پناهنده شدن به کشورهای دیگر ملیت خود را عوض می‌کند».

دکتر عاملی در بیان راه‌کارهای خود برای حل بحران استان‌های آذری زبان تصریح کرد: «چند مطالبه‌ای که هر چه سریع‌تر باید در مورد اقوام باید اجابت شوند از این قرار هستند. اول تشکیل فرهنگستان زبان‌های محلی تحت نظارت فرهنگستان علوم. ما باید در کنار زبان فارسی از زبان‌های محلی خود نیز دفاع کنیم. ادبیات بزرگترین عامل همگرایی است که متاسفانه ما آن را به عامل واگرایی بدل کرده‌ایم. من به جرات می‌گویم اگر روند کنونی ادامه پیدا کند زبان آذری به نمادی برای مخالفت با نظام بدل می‌شود».

وی ادامه داد: «دومین مطالبه تدریس زبان‌های محلی در دانشگاه‌ها است. هرچند بر اساس قانون عدم استفاده و آموزش این زبان‌ها جرم نیست اما ممانعت از تدریس آن‌ها جرم است. چگونه است در کشور ما زبان‌های روسی و انگلیسی و آلمانی تدریس می‌شوند، اما زبان‌های ترکی و کردی نه؟»

امام جمعه اردبیل گفت: «سومین مورد جواز تدریس به زبان‌های محلی است که با تدریس این زبان‌ها متفاوت است. در حال حاضر تدریس به این زبان‌ها ممنوع است اما کسی رعایت نمی‌کند. حال پرسش اینجا است که وقتی کسی رعایت نمی‌کند چه لزومی دارد با فشارهای بیجا حساسیت ایجاد کنیم؟»

وی تاکید کرد: «البته تمامی متون باید به خط و زبان فارسی باشند و من بر روی این تاکید دارم. اگر بخواهیم این کار را نکنیم باید الفبا را عوض کنیم که این بزرگترین فاجعه است. الفبای فارسی پل ارتباطی با فرهنگ ما است که نباید از میان برود».

عاملی اظهار داشت: «نکته چهارم لزوم ایجاد شبکه سراسری اقوام در صدا و سیما است. علاوه بر آن باید شبکه‌ای ایجاد شود که قدرت رله شبکه‌های استانی به سراسر کشور را داشته باشد. این می‌تواند تبلور واقعی شعار همه جای ایران سرای من است باشد».

نماینده رهبر در استان اردبیل ادامه داد: «مطالبه پنجم خلوص کانال‌های محلی است. در حال حاضر صدا و سیما بخش‌نامه کرده که در این شبکه‌ها باید به زبان رسمی صحیت شود و تنها اندکی از زبان‌های محلی در آن ادغام شود. این مسئله ملغمه‌ای ایجاد کرده که هیچ کس نمی‌فهمد چیست. این کار چه لزومی دارد؟ این همه شبکه ملی به صورت سراسری با زبان فارسی وجود دارد، چرا باید به شبکه‌های محلی هم چنگ‌اندازی شود؟»

امام جمعه اردبیل در پایان گفت: «آخرین مطالبه تعدیل کابینه است. گاه مشاهده می‌شود که از یک استان و یا منطقه کشور چندین وزیر به کابینه راه پیدا می‌کنند و از استان‌های دیگر هیچ. دشمن به سرعت بر روی این مسئله تاکید می‌کند و حساسیت ایجاد می‌کند. ما باید به صورت قانونی نا نوشته سعی در تعدیل کابینه داشته باشیم تا تمامی اقوام دولت و نظام را از خود بدانند و با آن احساس نزدیکی داشته باشند».